Yükseköğretim Kurumları bilimsel bilginin üretilmesinde temel role sahiptir. Akademik Bilgiye erişimde artan maliyetler nedeniyle tüm dünyada bilimsel bilgiye ücretsiz erişimi destekleyen ve giderek artan bir eğilim gösteren “Açık Erişim” arşivi konusundaki çalışmalar dünya ile paralel olarak ülkemizde de hız kazanmıştır.
“DSpace Açık Erişim”; Ücretsiz erişim sistemidir. Bir Kurumsal Arşiv Sistemi; açık erişimli bir veritabanı olup araştırma unsurları (örneğin makaleler (baskı öncesi veya baskı sonrası yazar kopyası), tezler, konferans bildirileri ve çalışma belgeleri gibi) biçimindeki dijital kopyalar tutulur ve İnternet ortamında serbestçe ulaşılabilmesi sağlanır.
Arşivdeki kayıtlar uluslararası meta veri standartları kullanılarak saklanır ve bu sayede içerik, BASE, Google Scholar gibi akademik arama motorlarında ve diğer açık erişim veritabanlarında kullanılabilecek şekildedir.
Üniversitelerdeki akademik ve idari personeli, öğrencileri, tarafından bilimsel dergilerde yayınlanmış makaleler, araştırma projeleri, konferans metinleri, raporlar, ders notları, ve enstitülerde üretilmiş yüksek lisans ve doktora tezleri başta olmak üzere üretilen tüm akademik içeriklerin DSpace Akademik Açık Arşiv Sisteminde yazar/eser sahiplerinin izinleri dahilinde yer alması, korunması ve sınırsız erişime sunulması amaçlanmaktadır.
Açık erişim, araştırma sonuçlarının internet aracılığıyla ücretsiz olarak herkese açılmasını ve yasal bariyerler olmaksızın kullanılabilmesini esas almaktadır. Bilimsel bilginin bu şekilde paylaşılır hale gelmesi ile araştırma sonuçları daha çok kişiye ulaşmakta ve bunun sonucu olarak, yayınların görüntülenmesi, okunması ve atıf alması çok daha üst düzeylere ulaşabilmektedir. Günümüzde dünyada pek çok bilim insanı, araştırmacı, yayınevi ve kuruluş açık erişim oluşumunu desteklemektedir.
Açık Erişimin Faydaları
Ücretsiz erişim
Daha çok kullanım / Daha çok kişiye ulaşım
Daha etkili araştırma sonuçları
Daha çok atıf alma
Güvenilir ve doğru üst veri bilgisi
Uzun süreli koruma
Farklı arama motorlarından erişim
Bilimsel iletişimi güçlendirme
Dergi fiyatlarındaki yüksek artışın önlenmesi
Her dilde bilimsel bilginin kullanılır, paylaşılır hale gelmesi
Disiplinlerarası araştırmalarda artış
Araştırma, keşfetme ve buluşlardaki adımları hızlandırmak
Araştırma Veritabanı aşağıdaki yayın türlerini içermektedir:
Makale (Article)
Konferans Bildirisi (Papers in Conference Proceedings)
Ön çalışma/rapor/makale veya Teknik Rapor (WorkingPaper / Technical Report)
Kitap (Book)
Kitap Bölümü (BookSection / Chapter)
Monograf (Monograph)
Editörlük yazısı olan yayınlar ve/veya Özel Sayılar (VolumesEdited / Special Issues)
Kitap Eleştiri (BookReview)
Patent (Patent)
Dergi, Kitap, Ansiklopedi, katalog gibi yayınlarda bulunan içerikler - Sanat sosyal için (Inclusions in Journals, Books, Encyclopedias, Catalogues)
Tez (Thesis)
Projeler (Projects)
Araştırma verileri (DataSet)
Araştırma Veritabanı aşağıdaki etkinlik türlerini içermektedir:
Konferans/Çalıştay/Seminer Katılımı (Conference / Workshop / SeminarItem)
Tez ve/veya Bitirme Projesi Danışmanlığı (Thesis / Masters' ProjectsSupervision)
Sanat ve Tasarımda Yaratıcı Aktiviteler (Creative Activity in Art and Design)
Sergiler (Exhibition / Displays)
Ödüller, Üyelikler (Awards, Honors, Fellowships)
Yayın kurulu üyeliği (Editorial Board Membership)
Diğer (Other)
Yayınlanma süreci içerisinde yer alan aşağıdaki versiyonlar için Araştırma Veritabanı’na kayıt girilebilmektedir:
Çalışma Taslakları (Working drafts)
Başvuru Yapılmış Versiyon (Submitted versions (as sent to journals for peer-review))
Kabul Almış Versiyon (Acceptedversions (author's final peer-reviewed drafts))
Yayınlanmış Versiyon (Published versions (publisher-created files))
Araştırma Veritabanı’na yalnızca Üniversite adresli yayınlar kabul edilir.
Araştırma Veritabanı’na eklenen etkinlikler ile statüsü “yayınlanmış” (published) olmayan yayınların, kullanıcı tarafından girişi yapılmış verileri doğru kabul edilerek, kayıt onaylanır.
Araştırma Veritabanı’na eklenen ve statüsü “yayınlanmış” (published / online first) olan yayınlar ise, “yayıncı” bilgileri kontrol edilip, eksik bilgileri tamamlanarak onaylanır.
Araştırma Veritabanı’na eklenen yayınlar “Web of Science ve Scopus”da var ise, mevcut veriler bu veritabanlarında yer alan bilgiler dikkate alınarak onaylanır.
ÜstVeri
Üniversite Araştırma Veritabanı’nda kullanılan üst veri şemasında Dublin Core temel alınır.
Dublin Core’da yer almayan üst veri alanları, bir kaynağın tam açıklamasını sağlamak için, gerektiğinde Sabancı Üniversitesi kurumu ihtiyaçlarına göre düzenlenebilir.
Herkes ücretsiz olarak üst veriye erişebilir.
Üst veri izinsiz olarak kar amacı gütmeyen amaçlar ve Açık Arşiv Girişimi kapsamında kullanılabilir ya da bu tip durumlarda orijinal üst veriye link verilebilir. Bu durumda Üniversite Araştırma Veritabanı referans olarak gösterilmeli ya da belirtilmelidir.
Üst verinizin almadan ticari amaçlar için kullanılamaz.
Telif Hakları
Araştırma Veritabanı’nda bilimsel çıktıların tam metin (fulltext), ön baskı (pre-print) erişimleri SHERPA/ROMEO referans alınarak yayınevi ve ambargo sürelerine göre belirlenir.
Kurumsal Arşiv Sistemi