DSpace 7 Çıktı

DSpace 7 Çıktı

DSpace nedir?

Başta üniversiteler olmaz üzere, kurumların dijital içeriklerini saklamasını, yönetmesini ve

yaymasını sağlayan bir kurumsal içerik depolama (institutional repository) yazılımıdır. Dspace

Açık Kaynaklı Kodlu bir projedir. 2002 yılında MIT ve HP tarafından ortak olarak geliştirilerek

kullanıma sunulmuştur.

Dspace Neden Önemli

Üniversitelerde akademisyenler yaptıkları bilimsel yayınları ve çalışmaları, yerel ve

uluslararası dergilere yollayarak yayınlatır. Bu yayınlardan büyük çoğunluğuna ücretli

abonelikle erişilir. DSpace Açık Bilim inisiyatifine uygun olarak, üniversitenin bilimsel içeriği

kendi bünyesinde toplamasını sağlar. Ülkemizde YÖK de bu konuda üniversiteleri

yönlendirmektedir.

7 Versiyonu Neden Çok Önemli

2002 deki 1 versiyonundan bu yana Dspace’in 6 majör versiyonu yayınlandı. Son versiyon

olan 7 bugün (02.08.2021) yayınlandı. Son versiyon bugüne kadar yayınlanımş versiyonların

en kapsamlısı. Çalışmaları 5 yıldır devam ediyordu. Hem fonksiyonel hem de teknolojik olarak

önemli bir sıçrama. Bu yeniliklerden en önemli 3 tanesine kısaca göz atalım.

Tanımlanabilir Nesneler – Configurable Entities

Dspace’de yer alan bir içerik iki ana veri tipinden oluşur: Bir elektronik içeriğin/dokümanın

orijinal dosyası (pdf, Word, vb. formatlarda) ve bu içeriği tanımlayan üst bilgiler (metadata).

Her bir üst bilgi içeriğin bir özelliğini tanımlar ve birbirinden bağımsızdır. Örneğin içeriğin

üretildiği fakülte bilgisi bir üst bilgi, hangi üniversitede üretildiği de ikinci üst bilgi olsun. Bu

iki üst bilgi gerçek hayatta bir hiyerarşik ilişkiye sahip olmasına rağmen bu ilişki Dspace de

tanımlanamıyordu. Bu sebeple de örneğin her içeriğe iki bilgi de ayrı ayrı girilmesi

gerekiyordu.

Dspace 7 ile birlikte artık “Organizasyon Birimi” diye bir nesne tipi tanımlayabiliyor ve

organizasyon birim nesneleri arasındaki ilişkiyi sisteme işleyebiliyoruz. Böylece bir içeriğe

fakülte tanımlamasını yapmışsak, sistem artık o fakültenin hangi üniversitenin bir birimi

olduğunu bildiği için ayrıca üniversite bilgisini girmeye gerek kalmıyor. İlişki üzerinden

üniversite bilgisi otomatik gösterilebiliyor.

Tanımlanabilir Nesneler hangi derde deva olacak?

Bilimsel içeriklerde birçok ilişkili üst bilgi var. Örneğin içeriğin yayınlandığı dergi bilgisi; dergi

adı, dergi yılı, dergi sayısı gibi 3 bilgiden oluşur. Eski yapıda tüm bu bilgilerin tüm yayınlar için

girilmesi gerekir. Yeni yapıda ise sadece dergi sayısını seçmek yeterli olacak.

Bir diğer önemli nesne yazar. Eski yapıda yazar adları, yazarın çalıştığı birim, yazarı

tanımlayan belirteçler (ORCID, YÖKID, vb.) ayrı ayrı tanımlanıyor, bu da birçok hataya ve

gereksiz ek işlere neden oluyordu. Dspace 7 de artık yazar bir nesne olarak tanımlanıp, tüm

özellikleri bu nesne üzerinde tanımlanacak. İçerik ile sadece ilişkilendirilmesi yetecek.

Arayüz Gelişmeleri

Daha önceki versiyonda JSP ve XML tabanlı iki arayüz bulunmaktaydı. Bu iki bağımsız sunum

katmanı demekti ve bakım, geliştirme, sunum, tema uygulama gibi konularda ikilik söz

konusuydu. Dspace 7 ile Angular tabanlı yeni bir arayüz katmanı sunuldu. Daha modern tek

arayüzde tüm fonksiyonlar birleştirildi.

REST Servisleri

Eski versiyonlarda belirli fonksiyonları kapsayan kısmi bir web servis sunumu vardı. Dspace 7

ile tüm fonksiyonlar yeni bir REST API üzerinden sunum katmanına sunuluyor. Bu ne demek?

Dspace in kendisi de tüm fonksiyonlarını API üzerinden sunuyor demek. Yani Dspace’de

yapabildiğiniz herşey, programlanabilir olarak bilgisayarlara da yaptırılabilir demek. Kuşkusuz

bu Dspace komünitesi için birçok faydalı ve önemli ürün ve hizmelerin ortaya çıkması için

verimli bir altyapı anlamına geliyor.

Selensoft Kimdir ve Ne Tür Hizmetler Sunar

Selensoft olarak 2012 yılından bu yana ülkemizde Açık Kaynak Kodlu yazılım sistemleri ile

ilgili hizmetler sunmaktayız ve projeler yapmaktayız. Dspace konusunda da ülkemizdeki önde

gelen üniversiteler ile çalışmaktayız. Dspace 7 versiyonu ile kurumlara daha verimli hizmet ve

projeler sunmayı, yaptığımız çalışmaları uluslararası arenaya taşımayı hedefliyoruz.